احتمال این که شما _که این مقاله را میخوانید_ از ریزش موهایتان شکایت نداشته باشید، بسیار کم است. ریزش مو عارضهای است که گاه مستقلاً و گاه به شکل نشانهای از مشکلی دیگر بروز میکند. به نظر میرسد این روزها شیوع ریزش مو بین افراد جامعه در سنین و جنسیتهای مختلف بیشتر از گذشته است.
شاید بتوان این را به تغییر سبک زندگی متفاوت و معمولاً ناسالم ما ربط داد. سبک زندگیای که شاید تحرک چندانی نداشته باشد، اما در عوض از اضطراب و تنشهای خارج از شمار روزانه چیزی کم ندارد. بدیهی است که وقتی عارضهای تا این حد شایع باشد، راه حل و درمانهای زیادی برای مقابله با آن ارائه شود، از مزوتراپی و کاشت مو گرفته تا مصرف مکملها و ماسکهای گیاهی. یکی از ترکیباتی که برای درمان ریزش مو تجویز میشود، ال کارنتین است.
بله، این مادهی خارقالعاده نه تنها بر سلامتی ما اثر میگذارد، بلکه وقتی میخواهیم وزن کم کنیم یا ریزش مو را قطع کنیم هم به یاریمان میآید. در ادامهی این مقاله از وبلاگ داروخانه آنلاین دارو، دربارهی ال کارنیتین در ریزش مو و رویش مجدد مو صحبت خواهیم کرد.
ال کارنتین چیست؟
ال کارنتین مادهای است که بیشتر آن را در دستهی آمینواسیدها قرار میدهند اما با کمی دقت به ویتامینها شباهت بیشتری دارد. بدن ما با کمک این ترکیب مفید، چربی را به انرژی تبدیل میکند. بدن انسان این ماده را در کبد و کلیهها از دو نوع اسید آمینه به نامهای متیونین و لیزین میسازد و در ماهیچههای اسکلتی، قلب، مغز و اسپرم ذخیرهسازی میکند. البته کارنتین در بسیاری از غذاها مانند سینهی مرغ، شیر، آووکادو، تخم مرغ و اسفناج نیز وجود دارد.
بدن انسان به طور معمول میتواند به اندازهی نیاز خود کارنتین تولید کند. اما بعضی از افراد ممکن است با کمبود این مادهی ضروری در بدن مواجه شوند، زیرا بدنشان نمیتواند به اندازهی کافی ال کارنتین بسازد یا میسازد اما نمیتواند آن را به بافتها منتقل و از آن استفاده کند. بعضی از بیماریها از جمله آنژین صدری (Chest Pain) و لنگش متناوب (intermittent claudication; IC) میتوانند سطح ال کارنتین را در بدن پایین بیاورند. از طرفی مصرف بعضی از داروها نیز تاثیر مشابهی دارند.
از میان این داروها میتوان به قرص فنوباربیتال و کاربامازپین اشاره کرد. به طور کلی داروهایی که باعث پایین آمدن قند خون میشوند، میتوانند با ال کارنتین تداخل داشته باشند. البته که در این باره بایستی از پزشک معالج خود مشورت بگیرید.
کارنتین برای درمان بسیاری از مشکلات سلامتی پیشنهاد شده است، زیرا مانند یک آنتیاکسیدان عمل میکند. آنتیاکسیدان ها با ذرات مضر موجود در بدن به نام رادیکالهای آزاد مبارزه میکنند. رادیکالهای آزاد به سلولها را از بین میبرد و به DNA آسیب میزند. آنتیاکسیدانها میتوانند رادیکالهای آزاد را خنثی کنند و بعضی از آسیبهای ناشی از آنها را کاهش بدهند یا حتی از بروزش جلوگیری کنند.
اگرچه ال کارنتین میتواند در روند درمان بعضی بیماریها اثر خوبی بگذارد، اما بیماریهای جدی نیاز به درمان پزشکی دارند و قبل از مصرف کارنیتین باید با پزشک خود صحبت کنید. اگر مشکل سلامتی خاصی ندارید، برای مشکلات معمولی مثل خستگی یا بهبود عملکرد ورزشی، کارنیتین بی خطر به نظر میرسد.
انواع کارنتین و تفاوت آنها
بهتر است پس از رسیدن به این نتیجه که، مصرف کارنتین برای شما مفید است، با تحقیق و مشورت بهترین نوع آن را متناسب با شرایط، نیازها و اهدافتان انتخاب کنید. در این بخش از مقاله به صورت خلاصه تفاوت میان این ترکیبات را شرح خواهیم داد:
۱. استیل ال کارنیتین (Acetyl L-carnitine):
این ترکیب که با نام ALCAR نیز شناخته میشود، در میان شکلهای مختلف کارنتین به افزایش متابولیسم (سوخت و ساز) معروف است. شواهدی نیز تأیید میکند که استیل ال کارنتین سیستم ایمنی بدن را تقویت میکند.
۲.دی کارنیتین (D-carnitine):
همیشه همهی ترکیبات مفید نیستند.این نوع از کارنتین که شباهت بسیار زیادی با ال کارنیتین دارد، برای بدن سمی است و میتواند باعث جذب نشدن سایر اشکال کارنیتین شود.
۳. ال-کارنیتین ال تارتارات (L-carnitine L-tartrate):
در ادامه توضیح خواهیم داد که ال- کارنتین ال تارتارات در درمان ریزش مو نیز کاربرد دارد. این ترکیب بیش از باقی ترکیبات کارنتین محبوب قلب ورزشکاران است. یافتههای محققان ثابت میکند که احتمالاً در کم کردن دردهای عضلانی پس از تمرین ورزشی و ریکاوری عضلههای مفید و موثری است.
۴. پروپیلن ال کارنتین (Propionyl-L-carnitine):
از مزیتهای این نوع از کارنتین میتوان به تقویت سلامت قلب اشاره کرد. همچنین به دلیل خواص ضدالتهابی در کنترل و درمان روماتیسم نیز از آن استفاده میشود.
استیل ال کارنیتین و ال کارنیتین دو شکل از ترکیبات کارنتین هستند که تقریباً برای همه انتخابی عالی است. البته ما همچون همیشه پیشنهاد میکنیم برای بهترین نتیجه و همینطور جلوگیری از عوارض احتمالی، حتماً با پزشک مشورت کنید.
ال کارنیتین در ریزش مو
شاید بتوان گفت تاثیر ال کارنتین در ریزش مو به اندازهی بقیهی روشها تبلیغ و توصیه نمیشود. با این حال در اثرگذاری چیزی کم از باقی روشها ندارد. توجه به میزان تبلیغات برای یک محصول، چندان هم با منطق سازگار نیست. گوش کردن به توصیههای پزشکان و محققان اکثر اوقات شما را به جایی که باید، میرساند. در مطالعهای که اخیراً در دانشگاه لوبک آلمان انجام شد، محققان دریافتند که ترکیبی به نام ال کارنیتین باعث رشد مو میشود.
کارشناسانی که این مطالعه را انجام دادهاند میگویند این ترکیب میتواند مرگ سلولهای مو را کاهش دهد و همزمان رشد ساقهی مو را هم تحریک کند. آنها معتقد هستند زمان بیشتری باید صرف مطالعه بر ارتباط میان ال کارنتین و درمان ریزش مو شود. ۵۱ نفر در آزمایشی که در این مطالعه شرح داده شده، شرکت داشتند. شرکتکنندگان بین ۲۱ تا ۶۰ سال سن داشتند و دست کم ریزش موی خفیف را تجربه کرده بودند.
محققان نظریه خود را به این ترتیب آزمایش کردند؛ روزی دو بار از محلولی که دارای ۲ درصد ال-کارنیتین ال- تارتارات بود، روی پوست سر نیمی از افراد شرکتکننده استفاده شد. به نیمی دیگر از افراد درگیر در این مطالعه دارونما (روش درمانی بدون اثر و اصطلاحاً دلخوشکنک) داده شد. احتمالاً جای تعجب ندارد اگر به شما بگوییم که گروهی که دارونما دریافت کردند هیچ گونه افزایشی در تعداد تار موهایشان نشان ندادند.
از سوی دیگر، گروهی که محلول ال کارنیتین به آنها داده شد، شاهد افزایش تعداد تار موها بودند. آزمایش ادامه یافت و نتایج پس از شش ماه بررسی شد. نکته مهم در مورد ال کارنیتین این است که یک مکمل بیخطر است که عوارض جانبی قابل توجهی ندارد. افرادی که مشکلات کبدی یا کلیوی دارند و همچنین کودکان خردسال و زنان باردار باید قبل از شروع مصرف مکملهای ال کارنیتین با پزشک خود صحبت کنند.
اگر در حال مصرف دارویی خاص، مثلاً داروهای ضد تشنج یا آنتی بیوتیک هستید، مهم است که با پزشک معالج خود دربارهی شروع مصرف ال کارنتین برای درمان ریزش مو مشورت کنید. حدود ۴ درصد از کسانی که از این ترکیب استفاده میکردند از این که بدنشان بوس ماهی میدهد شکایت داشتند.
اگرچه این یک عارضهی جانبی مضر نیست، اما نباید از دقت و تحقیق لازم پیش از مصرف جلوگیری کند. به طور کلی میتوان گفت که کارنیتین به انتقال یافتن اسیدهای چرب و تبدیل شدن آنها به انرژی کمک میکند. این اسیدهای چرب به راحتی وارد فولیکول مو میشوند. افزایش انرژی به فولیکول موها کمک میکند تا عملکرد بهتری داشته باشند. در نتیجه شاهد رشد بیشتر مو و کاهش ریزش مو خواهیم بود.
ال کارنیتین در ریزش مو
شاید بتوان گفت کارنتین یکی از راههای مقابله با ریزش مو است، که به اندازهی بقیهی روشها تبلیغ و توصیه نمیشود. با این حال در اثرگذاری چیزی کم از باقی روشها ندارد. توجه به میزان تبلیغات برای یک محصول، چندان هم با منطق سازگار نیست. گوش کردن به توصیههای پزشکان و محققان اکثر اوقات شما را به جایی که باید، میرساند. در مطالعهای که اخیراً در دانشگاه لوبک آلمان انجام شد، محققان دریافتند که ترکیبی به نام ال کارنیتین باعث رشد مو میشود.
کارشناسانی که این مطالعه را انجام دادهاند میگویند این ترکیب میتواند مرگ سلولهای مو را کاهش دهد و همزمان رشد ساقهی مو را هم تحریک کند. آنها معتقد هستند زمان بیشتری باید صرف مطالعه بر ارتباط میان ال کارنتین و درمان ریزش مو شود. ۵۱ نفر در آزمایشی که در این مطالعه شرح داده شده، شرکت داشتند. شرکتکنندگان بین ۲۱ تا ۶۰ سال سن داشتند و دست کم ریزش موی خفیف را تجربه کرده بودند.
محققان نظریه خود را به این ترتیب آزمایش کردند؛ روزی دو بار از محلولی که دارای ۲ درصد ال-کارنیتین ال- تارتارات بود، روی پوست سر نیمی از افراد شرکتکننده استفاده شد. به نیمی دیگر از افراد درگیر در این مطالعه دارونما (روش درمانی بدون اثر و اصطلاحاً دلخوشکنک) داده شد. احتمالاً جای تعجب ندارد اگر به شما بگوییم که گروهی که دارونما دریافت کردند هیچ گونه افزایشی در تعداد تار موهایشان نشان ندادند.
از سوی دیگر، گروهی که محلول ال کارنیتین به آنها داده شد، شاهد افزایش تعداد تار موها بودند. آزمایش ادامه یافت و نتایج پس از شش ماه بررسی شد. نکته مهم در مورد ال کارنیتین این است که یک مکمل بیخطر است که عوارض جانبی قابل توجهی ندارد. افرادی که مشکلات کبدی یا کلیوی دارند و همچنین کودکان خردسال و زنان باردار باید قبل از شروع مصرف مکملهای ال کارنیتین با پزشک خود صحبت کنند.
اگر در حال مصرف دارویی خاص، مثلاً داروهای ضد تشنج یا آنتی بیوتیک هستید، مهم است که با پزشک معالج خود دربارهی شروع مصرف ال کارنتین برای درمان ریزش مو مشورت کنید. حدود ۴ درصد از کسانی که از این ترکیب استفاده میکردند از این که بدنشان بوس ماهی میدهد شکایت داشتند.
اگرچه این یک عارضهی جانبی مضر نیست، اما نباید از دقت و تحقیق لازم پیش از مصرف جلوگیری کند. به طور کلی میتوان گفت که کارنیتین به انتقال یافتن اسیدهای چرب و تبدیل شدن آنها به انرژی کمک میکند. این اسیدهای چرب به راحتی وارد فولیکول مو میشوند. افزایش انرژی به فولیکول موها کمک میکند تا عملکرد بهتری داشته باشند. در نتیجه شاهد رشد بیشتر مو و کاهش ریزش مو خواهیم بود.
تداخلات دارویی با ال کارنتین
با وجود این که ال کارنتین در بدن ما تولید میشود و به طور طبیعی در بسیاری از خوراکیها نیز وجود دارد، اما باز هم میتواند عوارضی داشته باشد. یکی از این عوارض تداخل با دیگر داروهایی است که شما مصرف میکنید. پیش از شروع مصرف ال کانتین حسن مصرف این داروها، حتماً با پزشک خود مشورت کنید.
در ادامه به چند مورد از این داروها اشاره خواهیم کرد:
۱. دوکسوروبیسین:
درمان با ال کارنیتین ممکن است سلولهای قلب را در برابر عوارض جانبی سمی دوکسوروبیسین _یک داروی شیمی درمانی که برای درمان سرطان استفاده میشود_محافظت کند و در آن واحد اثر منفی بر میزان اثربخشی آن نداشته باشد.
۲. ایزوترتینوئین (آکوتان):
این یک داروی قوی است که برای کنترل آکنههای شدید استفاده میشود و میتواند باعث ناهنجاری در عملکرد کبد شود. این ناهنجاریها که با آزمایش خون اندازهگیری میشوند، میتوانند همراه با افزایش کلسترول، درد و ضعف عضلانی همراه باشند. این علائم درست مشابه علائم کمبود کارنیتین در بدن است. محققان یونانی نشان دادند که گروه بزرگی از افرادی که با عوارض جانبی ایزوترتینوئین درگیر بودند، در مقایسه با افرادی که دارونما مصرف کرده بودند، با مصرف ال کارنیتین بهتر شدند.
۳. زیدوودین یا AZT:
در یک مطالعهی آزمایشگاهی، مکملهای ال- کارنیتین از بافت عضلانی در برابر عوارض جانبی ناشی از مصرف قرص زیدوودین جلوگیری کردند. زدیوودین یا AZT دارویی ضد ویروس و ضد عفونت است که برای درمان HIV و ایدز استفاده میشود. هنوز مطالعات مافی برای تأیید این که آیا ال کارنتین این تأثیر را در افراد دارد، لازم است.
چند توصیهی سادهی دیگر برای مقابله با ریزش مو
۱. ماساژ کف سر:
البته کمتر کسی است که از ماساژ موها و پوست سرش حس خوبی نداشته باشد، اما مزیتهای ماساژ کف سر به همین جا ختم میشود؟ یک مطالعهی کوچک در سال ۲۰۱۶ میلادی نشان داد که شرکتکنندگان در طول ۲۴ هفته، نتایج خوبی با دست کم ۴ دقیقه ماساژ در روز مشاهده کردند. ماساژورهای متنوعی برای این کار در بازار موجود است اما میتوانی. به سادگی از انگشتان دست خودتان هم استفاده کنید. بیخود نیست که از قدیم میگویند، کس نخارد پشت من، جز ناخن انگشت من!
۲. یوگا:
استرس کنترل نشده از مهمترین عواملی است که باعث ریزش مو میشود. این نوع از ریزش مو معمولا به خوبی به یوگا جواب میدهد. برای جلوگیری از استرس و کاهش ریزش مو، این حرکات یوگا که استرس را تسکین میبخشند، امتحان کنید: حالت سگ رو به پایین، خم شدن به جلو، حالت شتر، ایستادن شانه، حالت ماهی و زانو زدن. ویدئوهای فراوانی در اینترنت وجود دارد که با کمک آنها میتوانید در خانه یوگا کنید.
۳. شانه و برس مناسب:
از یک برس نرم که از الیاف طبیعی ساخته شده، استفاده کنید. استفاده از یک برس نرم با الیاف طبیعی به طور بالقوه میتواند سطح چربی طبیعی موهای شما را افزایش دهد. پروتئینهای کراتین موجود در موهای شما در قسمت بالایی و نزدیک به ریشهی مو جمع شدهاند، بنابراین برس زدن آنها را به آرامی در یک جهت، از بالا شروع کنید و تا انتها ادامه دهید تا این چربی طبیعی و مفید به ساقههای خشک مو نیز برسد. شانه زدن روزانهی موها میتواند به شما کمک کند از دیدن خم موهایی که در حمام روی زمین میریزند، شوکه نشوید.
۴. پروتئین بیشتر:
ممکن است در ظاهر از یک برنامهی غذایی کامل دیوری کنید اما در عمل پروتئین کافی در روز دریافت نکنید این کمبود میتواند روی رشد موهای شما تأثیر بگذارد. به خصوص اگر گیاهخوار هستید، ممکن است نیاز به افزایش میزان پروتئین مصرفی خود داشته باشید. طبق یافتههای پزشکی شما به ۴۰ تا ۶۰ گرم پروتئین در روز نیاز دارید. بسیاری از خوراکیها حاوی پروتئین هستند که از میان آنها میتوان به ماست یونانی، کرهی بادام زمینی، دانهی خشخاش، مغز تخمهی کدو، تخم مرغ، گل کلم، گوشت سینهی مرغ و بوقلمون و باقالی اشاره کرد.
5.رژیم غذایی مدیترانهای:
از رژیم غذایی مدیترانهای پیروی کنید. رژیم مدیترانهای به نوعی از برنامهی غذایی اشاره دارد که بر غذاهای سنتی در کشورهای اطراف دریای مدیترانه تمرکز دارد. این سبک از غذا خوردن بر غذاهای گیاهی تأکید دارد، برخی از غذاهای حیوانی، به ویژه ماهی را، در بر میگیرد و اندکی قند، گوشت قرمز و گوشتهای فرآوریشده را نیز در خود جای میدهد. رژیم غذایی مدیترانهای با فرهنگهایی وابستگی دارد که بیش و پیش از غذا، بر سلامتی تأکید میکنند. این مردمان همچنین بر فعالیت بدنی پیوسته و مراودات اجتماعی نیز تأکید دارند.