آیا ژل شستشوی صورت باعث جوش زدن می شود؟

ممکن است ژل شست‌وشو باعث جوش‌های صورتم باشد؟ خوشبختانه داشتن یک روتین مراقبت از پوست به دلایل گوناگونی، دیگر نه مختص گروه خاصی از افراد است و نه لوکس و خارج از دسترس طبقه‌ی متوسط. به همین دلیل دیگر همه می‌دانیم که شوینده ها اولین مرحله از یک روتین مراقبت پوست _حتی در ساده‌ترین حالت آن_ است.

این مرحله، علاوه بر این که اولین است، یکی از ارکان مهم نیز هست و گاهی منشاء بعضی از مشکلات پوست را باید در آن جست. به همین دلیل دقت در انتخاب و خرید ژل شستشوی صورت بسیار مهم است. برای مثال اکثر اوقاتی که سد لیپیدی پوست آسیب دیده باشد، پیش از هر چیز شوینده را بررسی می‌کنیم، چون محتمل‌ترین علت این عارضه شوینده‌های زیاده از حد قوی و خشن هستند.

شاید به همین دلیل است که در مشاوره‌های پوست و مو تعداد زیادی می‌پرسند ممکن است جوش‌‌های سمج صورت‌شان ناشی از شوینده‌ای که استفاده می‌کنند باشد؟ از آن‌ جا که این سؤال که از قضا سؤال خوبی هم هست، برای بسیاری پیش می‌آید، مقاله‌ای که در حال خواندن آن هستید در همین باره خواهد گفت.

دلایل ایجاد آکنه و جوش با استفاده از ژل شستشوی صورت

جوش یا آکنه زمانی ایجاد می‌شود که سبوم (ماده‌ای روغنی که مو و پوست شما را نرم و مرطوب نگه می‌دارد) و سلول‌های مرده‌ی پوست، فولیکول‌های مو را مسدود می‌کنند. محتویات منافذ بعداً به سطح پوست راه پیدا می‌کنند و باعث بروز جوش سرسفید، جوش سرسیاه یا شکل‌های دیگری از آکنه می‌شود.

البته باکتری‌ها هم می‌توانند باعث التهاب و عفونت و در نتیجه آکنه‌هایی شدیدتر شوند. این عوامل جدا از آن‌هایی هستند که به مسائل و اختلالات داخلی، یا هورمونی بدن ربط دارند. در عوض به استفاده از محصول نامناسب، یا عادت‌های نادرست سبک زندگی، مراقبت از پوست و یا تغذیه اشاره می‌کنند.

چرا بعضی از شوینده‌های صورت باعث بروز جوش می‌شوند؟

اگر بخواهیم به صورت کاملاً خلاصه بگوییم؛ آسیب به سد لیپیدی پوست. اما سد لیپیدی پوست چیست؟

سد لیپیدی پوست در بیرونی‌ترین لایه‌ی پوست ما _ اپیدرم_ یا همان لایه‌ی شاخی پوست جا دارد. این لایه از پوست به طور مدام در تماس با محیط اطراف و اشیاء است. می‌توان گفت که این لایه اولین سد دفاعی بدن و پوست در برابر عوامل خارجی حساب می‌شود.

این لایه پر از سلول‌های مرده است و ساختار ویژه‌اش پوست را از تبخیر رطوبت و عوامل عفونی محافظت می‌کند. سد لیپیدی پوست ما را می‌توان به یک دیوار آجری تشبیه کرد.

آجرهای این دیوار سلول‌های سفت و سختی به نام کورنئوسیت هستند که درون خود رشته‌های کراتین و مواد مرطوب‌کننده‌ی طبیعی دارند. این آجرهای سلولی و محکم با یک لایه‌ی شبیه به ملات کنار هم قرار می‌گیرند. لایه‌ی ملات مانند از کلسترول، اسیدهای چرب و سرامیدها ساخته می‌شود.

سلامتی این دیوار آجری باعث می‌شود سلامت پوست حفظ شود، در برابر التهاب مقاومت کند و بتواند از پس بیشتر دردسرها و مشکلات خود بربیاید.

چه عواملی به سد لیپیدی پوست آسیب می‌رسانند؟

ماهیت سد لیپیدی پوست ایجاب می‌کند که در برابر عوامل آسیب‌رسان مقاومت کند، اما این مقاومت هم، هر چند به طرز قابل توجهی زیاد، آستانه‌ای دارد. عوامل گوناگونی می‌توانند به این لایه‌ی محافظتی آسیب بزنند که در ادامه به چند مورد از آن‌ها اشاره خواهیم کرد:

✔ قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی قوی

✔ شست‌وشوی بیش از اندازه

✔ لایه‌برداری (چه شیمیایی و چه فیزیکی) زیاده از حد

✔ قرار گرفتن طولانی در معرض تابش مستقیم نور خورشید

✔ هوای شدیداً شرجی یا شدیداً خشک

✔ عوامل ذاتی و ژنتیکی مانند پسوریازیس

✔ افزایش سن

✔ استفاده از شوینده‌های خشن، صابونی، بازی (pH بالاتر از عدد ۷)

مورد آخر، همان موردی است که در این مقاله از وبلاگ آنلاین دارو به آن خواهیم پرداخت.

شوینده‌ها چطور به سد لیپیدی پوست ما صدمه می‌زنند؟

بیشتر مردم فکر می‌کنند که پاک‌کننده‌های ضد آکنه باید هر نوع چربی را از روی پوست پاک کنند، در اصل باید پوست را از هر گونه چربی پاک کنند.

این ممکن است در نگاه اول ایده‌آل به نظر برسد؛ چربی پوست محیطی عالی و مناسب برای رشد باکتری‌ها است، اما این کار در واقع جدا کردن سد لیپیدی محافظ پوست است که برای سلامت پوست به شدت مضر است. شاید جالب باشد که بدانید این اتفاق یکی از عوامل اصلی جوش زدن، خصوصا جوش‌های سرسیاه به شمار می‌آید.

سد لیپیدی پوست تا حدی اسیدی است. این اسیدیته شبیه یک بافر در برابر رشد باکتری‌ها، ویروس‌ها و قارچ‌های مضر عمل می‌کند. این عوامل می‌توانند به پوست شما آسیب برسانند و منجر به عفونت و سایر بیماری‌های پوستی شوند. اما خاصیت نیم اسیدی و بافری پوست که از تغییرات شدید pH جلوگیری می‌کند، این اجازه را نمی‌دهد.

از بین رفتن سد لیپیدی پوست باعث کاهش خاصیت اسیدی پوست می شود. هر چه خاصیت اسیدی بیشتر کاهش یابد، پوست بیشتر مستعد عفونت و نامتعادل ‌بودن میزان چربی می‌شود که از مهم‌ترین علل بروز جوش است. با این اوصاف همان طور که خواندید، آسیب به سد لیپیدی پوست خود به تنهایی می‌تواند دو دلیل عمده برای جوش زدن ایجاد کند؛

اول این که پوست تحریک می‌شود تا چربی بیشتری تولید کند (و چه محیطی بهتر از پوست چرب برای جوش زدن؟)

دوم این که پوست با تولید چربی بیشتر (سبوم) در تلاش برای بازسازی سد، به شست‌وشو و از بین رفتن سد لیپیدی واکنش نشان می‌دهد. بنابراین و به طور خلاصه، از بین رفتن سد لیپیدی، باعث ایجاد آکنه، عفونت و چربی بیش از حد پوست می‌شود.

پوست جوش‌دار چند بار در روز باید شسته شود؟

وسواس و میل به شست‌وشوی بیش از حد در افرادی که پوست چرب یا مستعد جوش دارند عجیب نیست. اما باید به خاطر داشت نیازی به شستن صورت بیش از دو بار در روز نیست. وقتی به این توصیه عمل نکنید، پوست هر کاری می‌کند تا رطوبت از دست رفته را جبران کند. این به معنی تولید سبوم بیشتر و باعث ایجاد چربی بیشتر و آکنه‌های بیشتر از قبل است.

علاوه بر دفعات، شوینده‌ای که برای پاک کردن صورت خود استفاده می‌کنید هم مهم است. پوست صورت فوق‌العاده حساس و ظریف است، بنابراین نباید از شوینده ها قوی، خشن، صابون‌های دست یا صابون‌های آنتی باکتریال برای شستنش استفاده کنید.

راهنمای انتخاب شوینده‌ی مناسب پوست چرب، مستعد جوش یا جوش‌دار

نکات زیر به شما کمک می‌کنند بهترین شوینده را برای پوست چرب‌تان انتخاب کنید که همزمان هم آن را به خوبی تمیز می‌کند و هم به سد لیپیدی صدمه‌ای نمی‌زند:

✅ این قانون مهم را فراموش نکنید؛ قوی‌تر همیشه بهتر نیست. در عوض پاک‌کننده‌ای را انتخاب کنید که به پوست شما احساس تمیزی بدهد، اما آن را بیش از حد خشک نکند یا به سد لیپیدی آسیب نزند.

✅ صحبت کردن از سد لیپیدی پوست بدون صحبت از سرامیدها ممکن نیست. سرامیدها به طور مستقیم عملکرد سد لیپیدیپوست را تقویت می‌کنند. خوشبختانه در حال حاضر محصولات زیادی با فرمولاسیون ملایم و مهربان با پوست در بازار وجود دارد که حاوی سرامیدها نیز باشند.

✅ رساندن رطوبت و جلوگیری از تبخیر شدن آن در سلامت سد لیپیدی فوق‌العاده مهم است. هیالورونیک اسید یکی از بهترین و در دسترس‌ترین ترکیباتی است که به پوست رطوبت می‌رساند و از بی‌آبی آن پیشگیری می‌کند. به دنبال شوینده‌ای حاوی هیالورونیک اسید بگردید.

✅ هیچ چیز به اندازه‌ی مواد صابونی با سد لیپیدی پوست شما دشمنی ندارد. مطمئن شوید که شوینده‌ای بدون هر گونه ماده‌ی صابونی تهیه می‌کنید.

✅ یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های شوینده‌های خوب و ملایم این است که pH تنظیم‌شده و مناسبی دارند. اگر شوینده‌ای با pH=۵/۵ پیدا کرده‌اید، در خریدش عجله کنید.

⬅ لوسیون شوینده و مرطوب کننده بسیار ملایم صورت درای رلیف آردن برای پوست‌ خشک

اشتباهات رایج که وضعیت جوش‌ها را بدتر می‌کنند

استفاده از دستمال‌ مرطوب یا دستمال آرایش‌پاک‌کن

دستمال های آرایش‌پاک‌کن در واقع پوست را تمیز نمی‌کنند. بلکه در بیشتر موارد کثیفی، چربی، سلول‌های پوستی مرده و آرایشی را که از قبل روی صورت شما وجود دارد به این طرف و آن طرف می‌مالند و تازه مواد شیمیایی موجود در خود دستمال‌ را هم به این ترکیب وحشتناک اضافه کنند.

استفاده از این دستمال‌ها می‌تواند در کوتاه مدت باعث التهاب و با گذشت زمان، منجر به مشکلاتی مثل لک، پیری زودرس و جوش‌های پی‌درپی شود. ممکن است استفاده از این دستمال‌ها فوری و آسان به نظر برسد، اما صرف روزانه ۲ تا ۳ دقیقه وقت بیشتر، سالیان آینده سود فوق‌العاده زیادی به پوست شما خواهد رساند.

استفاده نکردن یا استفاده‌ی اشتباه از محصولات ضدآفتاب

گاهی می‌بینیم که بعضی از افراد با وجود هزینه‌های فراوان و مراقبت‌های سخت و پرخرج باز هم نتیجه‌ی دلخواه را نمی‌گیرند. اما کلید این قفل بسته، بسیار ساده است؛ ضدآفتاب.

احتمالاً همه می‌دانیم که استفاده از کرم ضد آفتاب بهترین راه محافظت از پوست در برابر زیان‌های اشعه ماوراء بنفش است و به کاهش خطر ابتلا به سرطان پوست نیز کمک می کند. اما چیزی که شاید ندانیم این است که استفاده از ضدآفتاب بر دفعات یا شدت بروز آکنه نیز تأثیر می‌گذارد.

البته که قرار گرفتن در معرض نور خورشید برای تولید ویتامین D در بدن اهمیت دارد، اما قرار گرفتن بیش از حد مقابل نور خورشید می‌تواند پوست را خشک کند. هنگامی که پوست شما بیش از حد خشک می‌شود، سعی خواهد کرد آن را با ترشح چربی بیشتر جبران کند. و کیست که نداند هر چه پوست چرب‌تر، منافذ مسدود شده و به دنبال آن جوش‌های سمج نیز بیشتر؟

پس به دنبال یک ضدآفتاب بدون چربی و غیر کومدون‌زا با SPF ۳۰ یا بالاتر باشید که منافذ را مسدود نکند و پوست را تحریک نکند.

لایه‌برداری سخت و خشن

اگر پوست شما مستعد آکنه است، احتمالاً چندین محصول لایه‌بردار برای باز کردن منافذ پوست و کاهش جوش استفاده کنید. اما آنچه ممکن است از نظرتان دور مانده باشد، این است که استفاده از محصولات خشن و ساینده روی پوست مستعد آکنه می‌تواند شرایط را بدتر کند.

لایه برداری فرآیند از بین بردن سلول های مرده پوست است که می‌توانند منافذ شما را مسدود کنند و به جوش زدن کمک کنند. با این حال، باید در انتخاب لایه‌بردار مراقب باشید، زیرا انتخاب اشتباه، ممکن است باعث تحریک یا آسیب به پوست شود و در نهایت مشکل را بدتر کنید. پس با مشورت پزشک متخصص پوست و مو، یک لایه‌بردار مناسب نوع پوست خودتان تهیه کنید.

تمیز نبودن روبالشی

عوامل مختلف می‌تواند باعث جوش زدن شود و به همین دلیل احتمال این که از محرک‌های کوچک غافل شوید، زیاد است. یکی از این عوامل کوچک روبالشی کثیف است. روبالشی میکروب‌ها و باکتری‌های زیادی را در خود نگه دارد که  منجر به جوش می‌شود. این که شما روزانه دو بار صورت خود را می‌شویید عالی است، اما کافی؟ البته که نه. با عوض کردن چند روز یک بار روبالشی‌تان از یکی از مهم‌ترین عوامل جوش‌ها جلوگیری کنید.

شستن صورت قبل از شستن بدن و موها

هر کدام از ما موقع دوش گرفتن قوانین خاص خود را داریم. اما گاهی این قوانین خونوشته می‌توانند دردسرساز شوند. برای مثال می‌دانید که وقتی اول صورت خود را می‌شویید و سپس به شستن موها و بدن می‌پردازید، احتمال آکنه به شدت زیاد می‌شود؟

شامپوها، نرم‌کننده‌ها و ماسک‌های موی، همان قدر که باعث نرم، صاف و ابریشمی شدن موهای شما می‌شوند، می‌توانند برای پوست شما مضر باشند و اوضاع جوش‌ها را وخیم‌تر کنند. ترکیبات موجود در محصولات مو می‌توانند باعث احساس خفگی و بسته شدن منافذ پوست شوند که می‌تواند آکنه را تحریک کند. بنابراین، حتماً صورت خود را در پایان دوش گرفتن، یعنی بعد از شستن مو و بدن خود بشویید.

آیا ممکن است شست‌وشوی بیش از حد باعث بروز جوش صورت شود؟

پس از سپری کردن یک روز معمولی، پوست شما پر از چربی و باکتری ها است. اما همه‌ی آن چربی‌ها مضر نیستند. چربی‌هایی که پوست شما به طور طبیعی تولید می‌کند، آن را مرطوب نگه می‌دارد و همچنین از آن در برابر محرک‌های خارجی مضر مثل آرایش، آلودگی‌های محیطی و باکتری‌ها محافظت می‌کند.

وقتی صورت خود را بیش از حد شستشو می دهید، این چربی‌های طبیعی را از بین می‌برید. شستن صورت کمک می‌کند پوست شما از باکتری و کثیفی در امان بماند، اما شست‌وشوی بیش از حد می تواند چربی‌های طبیعی و مفید پوست شما را از بین ببرد. به عنوان یک قانون کلی، متخصصان سلامت پوست ما توصیه می کنند که صورت خود را دو بار در روز (صبح‌ها و شب‌ها) بشویید.

⬅ فوم شستشوی صورت و التیام دهنده هیدرودرم 150 mL

شستن صورت در شب بسیار مهم است، زیرا تضمین می‌کند که آرایش، آلودگی، چربی و باکتری‌هایی که در روز جمع می‌شوند را پاک کنید. این اشکال باکتری که روی پوست باقی می‌مانند می‌توانند منجر به ایجاد جوش یا مسدود شدن منافذ پوست شوند.

تعداد دفعات شستن صورت به نوع پوست بستگی دارد. دانستن این که آیا پوست چرب، خشک یا مختلط دارید می تواند به تعیین تعداد دفعات استفاده از پاک کننده صورت کمک کند.

اگر وقتی از خواب بیدار می‌شوید با پوست بیش از حد چرب مواجه می‌شوید، صبح‌ها آن را بشویید. اما اگر پوست شما پس از بیدار شدن از خواب خشک و پوسته‌پوسته به نظر می‌رسد، توصیه می‌شود از شست‌وشوی صبح‌ها خودداری کنید.

آیا بیش از دو بار شستن صورت اشکالی ندارد؟

درست است که توصیه می‌شود بیش از ۲ مرتبه در روز صورت خود را نشویید، اما گاهی این شست‌وشوی بیشتر لازم به نظر می‌رسد. مثلاً پس از یک تمرین شدید ورزشی یا هر فعالیتی که در آن بیشتر از حد معمول عرق کرده‌اید، شستن و پاک کردن صورت از عرق و باکتری‌ها فکر بدی نیست. در این مواقع استفاده از یک پاک‌کننده ملایم برای جلوگیری از خشکی پوست بسیار مهم است.