ما خودمان را دوست داریم و از خودمان مراقبت می‌کنیم و می‌دانیم این مراقبت به هیچ وجه خودخواهانه نیست. اما احتمال این که سر و کله‌ی یک طرفدار محیط زیست پیدا بشود در جواب‌مان بپرسد «واقعاً؟» خیلی زیاد است. نمی‌توان انکار کرد که صنعت‌های مد و زیبایی جزء آلاینده‌ترین و آسیب‌زننده‌ترین صنایع به محیط زیست و طبیعت هستند.
صنایعی که:
- آب و خاک را آلوده می‌کنند
- باعث از بین رفتن پلانکتون‌ها و انقراض گونه‌های آبزی می‌شوند
- با یکی دو ماده‌ی طبیعی سعی در سرپوش گذاشتن بر باقی مواد مضر خود دارند و بدین ترتیب به غارت منابع طبیعی مشغول می‌شوند
- سالانه میلیاردها بسته‌بندی پلاستیکی روانه‌ی اقیانوس‌ها می‌کنند
- و با استفاده‌ی بی‌رویه از روغن پالم به جنگل‌زدایی، فرسایش خاک و تغییرات اقلیمی دامن می‌زنند
- بر روی حیوانات آزمایش می‌کنند یا مواد اولیه‌ای با منشاء حیوانی دارند
اما همیشه راهی برای تغییر هست. لازم نیست تغییرات آن قدر بزرگ باشند که از شروع آن‌ها منصرف شویم. قدم‌های کوچک در مقیاس بزرگ و در طولانی‌مدت می‌توانند به تغییرات بزرگ تبدیل شوند. البته که گیاه‌خوار شدن، تغییر سبک زندگی به پسماند صفر (Zero Waste)، یا وگان شدن (به معنای دوری. کردن از هر فرآورده‌ی حیوانی به صورت خوراک، پوشاک، یا هر شکل دیگر) اقدام های بسیار مؤثری هستند. با این وجود نیاز به تحقیق، فکر و برنامه‌ریزی طولانی دارند.
در ادامه‌ی این مقاله راهکارهای ساده‌ای را با شما در میان می‌گذاریم که کمک می‌کنند با آسیب کمتر به محیط زیست از پوست و موی خود مراقبت کنیم.
۱. به جنس بسته‌بندی دقت کنید.
بعضی از بسته‌بندی‌ها با محیط زیست سازگارتر یا برای بازیافت و استفاده‌ی مجدد مناسب‌ترند.
۲. از مراقبت‌های پوست و موی خانگی استفاده کنید.
مثلاً اسکراب شکر یا قهوه را جایگزین اسکراب با دانه‌های مصنوعی کنید. زیرا دانه‌های اسکراب مصنوعی باعث وارد شدن میکروپلاستیک‌ها (ذرات بسیار ریز و میکروسکوپی پلاستیک) به آب و خاک می‌شوند.
۳. مراقب مصرف آب باشید.
موقع شست‌وشوی مواد آرایشی و بهداشتی از روی پوست و مسواک زدن به مقدار آبی که مصرف می‌کنید، دقت داشته باشید.
۴. دوباره استفاده کنید.
خیلی از بسته‌بندی‌ها می‌توانند در جایی از خانه به کار بیایند. شیشه‌های خالی اسپری‌ها، قوطی‌های کرم یا بطری‌های پمپ‌دار می‌توانند برای نگه‌داری از ماسک‌های خانگی، استفاده از محصولاتی که با بسته‌بندی بزرگ می‌خریم، یا نگه‌داری از خرده‌ریز‌ها کاربرد داشته باشند.
۵. منطقی خرید کنید.
خرید کردن تحت تأثیر تبلیغات یا فقط به خاطر ظاهر زیبا، برند معروف و حراج نه تنها باعث ضضر مالی برای خودمان خواهد بود، به محیط زیست هم صدمه خواهد زد.
۶. شراکت کنید.
خیلی از اوقات خواهر‌وبرادر، دوستان یا هم‌خانه‌هایی داریم که نیازهای مراقبتی مشابهی با ما دارند. می‌توان محصولات مراقبتی را با آن‌ها شریک شد، مخصوصاً اگر بار اول و برای امتحان کردن خرید می‌کنید. البته دقت به بهداشت در این مورد بسیار اهمیت دارد.
۷. از بسته‌بندی‌های بزرگ استفاده کنید.
خیلی از محصولات مراقبتی مثل شامپو و نرم‌کننده در سایزهای بزرگ‌تر هم تولید می‌شوند. اگر قبلاً از این محصول استفاده کرده‌اید و از کیفیت و سازگاری آن با پوست و موی خودتان اطمینان دارید، بسته‌بندی بزرگ‌تر را انتخاب کنید. این بسته‌بندی‌ها معمولاً هم ارزان‌تر هستند، هم پلاستیک و پسماند کمتری تولید می‌کنند.
۸. ببخشید.
بعید است که برای شما پیش نیامده باشد، محصولی را بخرید و متوجه شود به دردتان نمی‌خورد، رایحه‌اش را دوست ندارید، باعث جوش پوستی می‌شود یا به هر دلیل دیگری نمی‌توانید باقی آن را استفاده کنید. در این مواقع محصول را با رعایت بهداشت و قبل از پایان تاریخ انقضاء به کسی که نیاز دارد هدیه بدهید.
۹. تا آخرین قطره‌ی محصولات را استفاده کنید.
راه‌هایی زیادی برای این کار بنا به نوع محصول وجود دارد. استفاده از یک وسیله‌ی ساده‌ی پلاستیکی برای کاملاً خالی کردن تیوب فلزی خمیردندان یا بریدن تیوب پلاستیکی کرم‌ها و حتی استفاده از لیسک، همه می‌توانند شما را برای استفاده از همه‌ی محصول یاری کنند.
۱۰. دوباره پر کنید.
خیلی از برندهای آرایشی و بهداشتی و عطرها به شما این امکان را می‌دهند که دوباره همان بسته‌بندی قبلی را بارها و بارها پر کنید. به این ترتیب به ازای هر بار استفاده از محصول یک بسته‌بندی به زباله تبدیل نکرده‌اید.
۱۱. از قوطی‌های کوچک کاربردی استفاده کنید.
خیلی از برندهای برای مسافرت محصولات با بسته‌بندی کوچک (travel size) تولید می‌کنند. اما به سادگی می‌توانید مقدار کافی از این محصولات را در یک بسته‌بندی کوچک (مثلن بسته‌بندی کوچک یک محصول دیگر که شسته و تمیز کرده‌اید) بریزید و همراه‌تان ببرید.
۱۲. روی محصولات را با دقت بخوانید.
با حدس و گمان و بدون دقت خرید کردن نتایج خوبی ندارد و یکی از آن‌ها آسیب به محیط زیست است. مثلاً خوب است معنی این چند اصطلاح را بدانید.
اورگانیک: محصولی که حداقل ۷۰ تا ۹۵ درصد آن با محصولات کشاورزی طبیعی ساخته شده است.
Clean: از مواد اولیه‌ی مناقشه‌برانگیزی مثل پارابن، سولفات و فسفات در تولید آن استفاده نشده است.
وگان: در تولید این محصول هیچ فرآورده‌ی حیوانی‌ای به کار نرفته است.
کرولتی فری: بدون تست بر روی حیوانات ساخته شده است.
۱۳. از پد یک‌بارمصرف استفاده نکنید.
پدهای آرایشی یکی از مضرترین و آلاینده‌ترین محصولات مراقبتی هستند. با این حال می‌توان به سادگی آن‌ها را با پاهای چندبار‌مصرف جایگزین کرد. برندهای ایرانی و خارجی زیادی این پدها را تولید می‌کنند.
۱۴. به منافع مشترک فکر کنید.
بعضی از مواد اولیه‌ی به کار رفته در محصولات آرایشی بهداشتی نه فقط برای بدن مصرف‌کننده، بلکه برای طبیعت هم مضر هستند. پارابن و سولفات‌ها، سیلوکسان‌ها، تولوئن و فرمالدهید شناخته‌شده‌ترین موارد این لیست بلندبالا هستند.
۱۵. از تعارف کم کن و بر مبلغ افزای (تعداد محصولات را کم کنید).
محصولات بیشتر لزوماً به معنی مراقبت بهتر نیست. یا به قول انگلیسی‌ها Less is more. استفاده از محصولات باکیفیت و دوستدار محیط زیست یا با عملکردهای چندگانه هم از نظر اقتصادی و هم از نظر محیط زیستی انتخاب‌های بهتری هستند.
۱۶. قبل از خرید تحقیق و بررسی کنید.
خیلی از محصولاتی را که به کارمان نمی‌آیند، با مو و پوست‌مان سازگاری ندارند، بی‌استفاده می‌مانند و دور ریخته می‌شوند، با یک تحقیق ساده می‌توان نخرید.
۱۷. امتحان کنید.
حساسیت‌ها یکی از مهم‌ترین مشکلاتی هستند که باعث می‌شوند نتوانیم از یک محصول استفاده کنیم. اما با تست کردن محصولات در فروشگاه‌ها (با تسترهای مخصوص) می‌توان از حساسیت نداشتن به آن‌ها مطمئن شد.
۱۸. اندازه نگه دار که اندازه نکوست (از هر محصول به اندازه‌ی کافی استفاده کنید).
دانستن میزان کافی و لازم استفاده از هر محصول در یک بار استفاده از هدر رفتن آن جلوگیری می‌کند. استفاده از میزان بیشتر یک محصول به معنی اثرگذاری بیشتر آن نیست و نتیجه‌ای جز ضرر مالی و آسیب به محیط زیست ندارد.
۱۹. ماسک ورقه‌ای ممنوع.
ماسک‌های ورقه‌ای نسبت به حجم و کارایی‌شان جزء پرپسماندترین محصولات مراقبتی‌اند. ماسک‌های خانگی، پودری، تیوبی یا استیکی جایگزین‌های کم‌پسماند و بهتری برای ماسک‌های ورقه هستند.
